Recepta online – jak długo jest ważna?

Recepta online może zostać wystawiona przez lekarza nawet w kilkanaście minut. Ile czasu ma pacjent na jej zrealizowanie i wykupienie leków? Odpowiadamy na to pytanie w artykule.

Recepta online – wygodne rozwiązanie dla osób, które nie mają jak dojechać do lekarza

Recepta online jest wystawiana podczas zdalnej konsultacji lekarskiej, która odbywa się telefonicznie lub przez Internet. Pacjent, który pilnie potrzebuje leków, nie musi nawet wychodzić z domu, wystarczy, że skorzysta z odpowiedniej platformy lub aplikacji, która połączy go z lekarzem na odległość. 

Po zakończonej konsultacji medycznej, e-recepta może być wystawiona w kilkanaście minut. Można ją zrealizować w aptece na kilka sposobów: 

• pacjent może podać farmaceucie swój numer PESEL i następnie otworzyć wiadomość SMS z 4-cyfrowym kodem e-recepty i również go podyktować; 
• pacjent może otworzyć wiadomość e-mail z e-receptą w formacie PDF i podać farmaceucie 4-cyfrowy kod lub dać do zeskanowania kod QR;
• pacjent może uruchomić na telefonie aplikację mojeIKP, wybrać tam ze spisu odpowiednią receptę i pokazać farmaceucie jej kod QR. Po zeskanowaniu kodu leki zostaną wydane; 
• pacjent, który nie ma zainstalowanej aplikacji na telefon mojeIKP, może otworzyć na urządzeniu mobilnym Internetowe Konto Pacjenta, przejść  do zakładki „Recepty”, wybrać receptę i wybrać opcję „Pokaż kod QR”. Następnie należy pokazać ekran telefonu farmaceucie, tak, aby mógł on zeskanować kod QR.

Warto wiedzieć: Aby zrealizować receptę online, pacjent może także poprosić bliską osobę, aby wykupiła leki w jego imieniu W takiej sytuacji również należy podać numer PESEL oraz kod e-recepty.

Recepta online – jak długo jest ważna? 

Recepta online jest zazwyczaj ważna 30 dni – tyle czasu od wystawieniu dokumentu ma pacjent na wykupienie leków [1]. Od tej zasady są jednak wyjątki [1]: 

• na wykupienie antybiotyków jest tylko 7 dni; 
• w przypadku preparatów immunologicznych (np. stosowanych w leczeniu chorób autoimmunologicznych) e-recepta będzie ważna przez 120 dni. 

Warto wiedzieć: W przypadku, gdy lekarz uzna, że brak medycznych wskazań do stosowania antybiotyków, może także odmówić wystawienia e-recepty. Zamiast tego pacjentowi zostaną zaproponowane zamienniki leków lub alternatywne metody leczenia nieuwzględniające antybiotykoterapii. 

Recepta online – jak działa recepta roczna? 

W określonych przypadkach pacjent może otrzymać od lekarza receptę online, która jest ważna przez 365 dni [1-2]. Jest to tzw. recepta roczna.

Wskazaniem do wystawienia recepty rocznej jest przyjmowanie leków na stałe z powodu choroby przewlekłej i wymaganego leczenia długotrwałego. Może ją otrzymać np. pacjent, który choruje na [3-5]: 

• cukrzycę typu 2 lub insulinooporność – jeśli pacjent nie ma ku temu przeciwwskazań, w terapii zaburzeń gospodarki węglowodanowej należy stosować długoterminowo metforminę; 
• nadciśnienie tętnicze – w większości przypadków choroba wymaga stosowania leków (np. beta-blokerów, które obniżają zbyt wysokie ciśnienie krwi) do końca życia; 
• przewlekłą niewydolność serca – bardzo często leczenie niewydolności serca trwa do końca życia chorego. Lekarz może wystawić receptę roczną, np. na ACE inhibitory i beta blokery
• przewlekłą niewydolność nerek – wprawdzie nie ma lekarstwa na przewlekłą niewydolność nerek, jednak istnieją leki, które, stale przyjmowane, mogą załagodzić objawy tej choroby i zapobiec pogorszeniu się stanu zdrowia. Należą do nich np. leki na nadciśnienie oraz statyny, które pomagają obniżyć poziom cholesterolu LDL. 

Jak działa w praktyce recepta online, która jest ważna przez rok? Należy pamiętać o tym, że [1, 2, 7]:

• jednorazowo można wykupić na zapas lek na 120 dni, a nie na cały rok, natomiast kolejna porcja leków (na kolejne 120 dni) zostanie wydana po 90 dniach od realizacji pierwszej części e-recepty; 
• lekarz może przepisać lek maksymalnie na 360 dni kuracji; 
• pierwsze opakowanie leku trzeba wykupić, zanim minie 30 dni od daty wystawienia e-recepty, w przeciwnym razie farmaceuta wyda mniejszą ilość leku (proporcjonalnie do liczby dni, które upłynęły od daty wystawienia e-recepty);
• po zakupie pierwszego opakowania danego leku kolejne należy wykupować w tej samej aptece. 

Warto wiedzieć: do obowiązków lekarza, który wystawia receptę online roczną, należy określenie sposobu dawkowania leku. W przeciwnym wypadku e-recepta wystawiona na 365 dni musi zostać zrealizowana w aptece w ciągu 30 dni [1].

Co robić, gdy recepta online się przeterminowała? 

W sytuacji, gdy minął termin ważności recepty online, nie można wykupić przepisanego leku, chyba że: 

• lekarz przedłuży termin ważności e-recepty w systemie;
• lekarz wystawi e-receptę na nowo.

Pacjent powinien ponownie umówić się na konsultację medyczną i poinformować lekarza, że nie udało się wykupić danego leku w terminie. Jeśli nie ma ku temu przeciwwskazań, e-recepta zostanie wystawiona ponownie.

Warto wiedzieć: brak określenia na recepcie terminu jej ważności nie oznacza, że jest ona ważna bezterminowo [8]. W takiej sytuacji recepta także jest ważna do 30 dni od jej wystawienia. 

Źródła: 

1. Pacjent. (n.d.). Jak długo ważna jest e-recepta. [online] Available at: https://pacjent.gov.pl/e-recepta/jak-dlugo-wazna-jest-e-recepta [Dostęp: 18.07.2024 r.]
2. Pacjent. (n.d.). Roczna e-recepta. [online] Available at: https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/roczna-e-recepta [Dostęp: 18.07.2024 r.]
3. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (2017). Type 2 Diabetes . [online]. Available at: https://www.niddk.nih.gov/health-information/diabetes/overview/what-is-diabetes/type-2-diabetes [Dostęp: 18.07.2024 r.]
4. Mayo Clinic (2024). High blood pressure (hypertension) . [online]. Available at: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-pressure/symptoms-causes/syc-20373410 [Dostęp: 18.07.2024 r.]
5. Cleveland Clinic (2023). Congestive Heart Failure. [online]. Available at: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17069-heart-failure-understanding-heart-failure [Dostęp: 18.07.2024 r.]
6. NHS (2023). Overview – Chronic kidney disease. [online]. Available at: https://www.nhs.uk/conditions/kidney-disease [Dostęp: 18.07.2024 r.]
7. Medycyna Praktyczna (n.d.). e-recepty. [online] Available at: https://www.mp.pl/pacjent/zdrowy_czlowiek/217132 [Dostęp: 18.07.2024 r.]
8. Prawo.pl (2024) Recepty mają różne terminy ważności: od siedmiu do 365 dni [online]. Available at: https://www.prawo.pl/zdrowie/jak-dlugo-wazna-jest-e-recepta,497317.html [Dostęp: 18.07.2024 r.]