Anna Zabrzeska-Czernicka – Wyklęta z Oświęcimia

Adam Cyra  |   Fakty  |   1 marca 2024 14:39
Udostępnij

W Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych przedstawiamy postać blisko 101-letniej Anny Zabrzeskiej-Czernickiej z Oświęcimia.

1 marca jest dniem upamiętnienia żołnierzy antykomunistycznego i niepodległościowego podziemia.

Anna Zabrzeska-Czernicka urodziła się 29 marca 1923 roku w Oświęcimiu, obecnie mieszka w Brzezince. W okresie stalinowskim kilka lat spędziła w więzieniu za rzekomą pomoc udzieloną „szpiegom”. Kiedy komunistyczny aparat opresji ją aresztował, miała 26 lat. Obecnie jest jedynym żyjącym do dzisiaj na ziemi oświęcimskiej świadkiem i ofiarą terroru stalinowskiego.

Podczas okupacji niemieckiej nawiązała kontakt m.in. z grupą ośmiu więźniów, zatrudnionych przy budowie płotów wokół domów, zajętych przez Niemców po wysiedlonych uprzednio Polakach. W tej grupie był więzień Tadeusz Cieśla (nr 3715), narzeczony Anny Zabrzeskiej.

Jesienią 1945 roku Anna Zabrzeska wyjechała z Oświęcimia do Katowic, gdzie podjęła pracę w urzędzie skarbowym, kontynuując równocześnie naukę w szkole wieczorowej.

Wtedy Tadeusz Cieśla przybywał już na Śląsku z zamiarem studiowania na Politechnice Śląskiej w Gliwicach. W nowym środowisku poznał wielu ludzi. Wśród nich znajdowali się także byli żołnierze Armii Krajowej, którym w komunistycznej Polsce groziły represje. Razem z nimi Tadeusz opuścił Polskę i wkrótce został kurierem II Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa, który wtedy stacjonował we Włoszech.

Anna Zabrzeska-Czernicka

Jesienią 1949 roku Tadeusza Cieślę żołnierze zatrzymali podczas ostatniej nieudanej próby przekroczenia granicy polskiej. Proces sądowy zakończył się wyrokiem śmierci. Tadeusz Cieśla został rozstrzelany za działalność antykomunistyczną w więzieniu mokotowskim w Warszawie 9 lipca 1952 roku.

Annę Zabrzeską władze aresztowały 6 grudnia 1949 roku. Zaraz po przywiezieniu jej do Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa rozpoczęły się przesłuchania. Śledczy pytali ją ją ciągle o Tadeusza Cieślę. Po jedenastu miesiącach śledztwa i procesie sądowym w Wojskowym Sądzie Rejonowym w Katowicach zapadł wyrok. Anna usłyszała wyrok pięciu lat więzienia, dwóch lat utraty praw obywatelskich i całkowitej utraty mienia.

Komuniści przenosili ją kolejno z więzienia w Katowicach do więzień w Cieszynie, Gliwicach i Grudziądzu. Wolność Anna Zabrzeska odzyskała 13 listopada 1954 roku. Podjęła pracę w Gminnej Spółdzielni w Oświęcimiu. Cały czas zdawała sobie jednak sprawę z tego, że ktoś nad nią „czuwa”. Była pod stałą kontrolą Służby Bezpieczeństwa aż do 1989 roku.