polecamy
Oświęcimskie Wieści z ratusza – FILM
Fakty z powiatu: Przegląd najważniejszych wydarzeń – FILM
Święcenie pokarmów w Oświęcimiu. Fot. Fakty Oświęcim
W Wielką Sobotę całe rodziny odwiedziły kościoły, idąc z wiklinowymi, pięknie przyozdobionymi koszykami. Niosą w nich pokarmy, które w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego zjedzą w czasie uroczystego śniadania.
Tradycja błogosławienia i święcenia pokarmów jest bardzo stara, pochodzi z VIII wieku. Do Polski dotarła sześć wieków później. Wierni przychodzą jednak do świątyni nie tylko po to, by kapłan „pokropił” jajka i inne potrawy wielkanocne. Odwiedzają, przygotowywany przez każdą parafię, symboliczny grób Chrystusa i adorują Najświętszy Sakrament, oczekując na święto Zmartwychwstania.
Do Wielkiej Nocy katolicy przygotowują się przez Cały Wielki Post, który rozpoczyna Środa Popielcowa. Bezpośrednio przed Niedzielą Wielkanocną i Poniedziałkiem Wielkanocnym przeżywają Triduum Sacrum.
Istotą Świętego Triduum Paschalnego jest celebracja Misterium paschalnego – męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Prezentujemy opisy każdego z trzech dni – Wielkiego Czwartku, Wielkiego Piątku i Wielkiej Soboty – przygotowane dla Faktów Oświęcim przez naszego przyjaciela Kamila Szyjkę w czasie, gdy współpracował z redakcją Faktów Oświęcim.
Wielki Czwartek poświęcony jest kapłaństwu i Eucharystii. Początkowo był dniem pojednania z grzesznikami i upamiętnienia ustanowienia sakramentów Eucharystii i kapłaństwa. Odprawiano wtedy trzy msze: dla pojednania grzeszników z Kościołem, dla poświęcenia olejów i dla ludu.
Obecnie w tym dniu ma miejsce tylko jedna uroczysta msza – Msza Wieczerzy Pańskiej, podczas której po odśpiewaniu „Chwała na wysokości Bogu” milkną wszystkie dzwony i instrumenty muzyczne. Ksiądz dla upamiętnienia gestu Jezusa z ostatniej wieczerzy umywa 12 mężczyznom nogi. Msza kończy się przeniesieniem ciała Jezusa do tzw. ciemnicy, na pamiątkę przebywania Chrystusa w więzieniu, i adoracją do późnych godzin nocnych.
Oprócz Mszy Wieczerzy Pańskiej sprawowana jest przez biskupów diecezjalnych tzw. Msza Krzyżma, podczas której święci się oleje święte, które służą podczas chrztu, bierzmowania, sakramentu kapłaństwa i namaszczenia chorych.
Pamiątka ustanowienia Eucharystii, a co za tym idzie sakramentu kapłaństwa, jest wielkim świętem dla księży na całym świecie, czasem oczyszczenia z grzechów i wewnętrznego rachunku sumienia.
To, obok Wielkiej Soboty, jeden z dwóch dni w roku, w którym kapłani nie odprawiają mszy świętej.
Ciszą i skupieniem rozpoczyna się wielkopiątkowy dzień. Myśli poszczących wiernych wędrują ku krzyżowi, na którym zmarł Jezus. Jest to czas największej zadumy, skupienia i modlitwy. W szczególny sposób przeżywana jest droga krzyżowa.
Nabożeństwo Wielkiego Piątku rozpoczyna się bez pieśni. Główny celebrans przez kilka minut leży krzyżem przed ołtarzem i się modli. Jest to gest największego uniżenia człowieka, który upada do samej ziemi, aby oddać hołd zmarłemu Zbawicielowi.
Dalej następuje liturgia słowa, podczas której ksiądz i lektorzy czytają opis Męki Pańskiej według św. Jana. W tym dniu modlitwa wiernych ma charakter bardzo szczególny. W wezwaniach Kościół stara się pamiętać o wszystkich ludziach na całym świecie, między innymi o wyznawcach innej religii, niewierzących, sprawujących władzę.
Modlitwa wiernych wprowadza zebranych do uroczystej adoracji krzyża, który celebrans odsłania w trzech etapach, za każdym razem powtarzając słowa: „Oto drzewo krzyża, na którym zawisło zbawienie świata”. Wierni podchodzą i całują rany Jezusa, wiszącego na krzyżu.
Nabożeństwo Wielkiego Piątku kończy się procesyjnym przeniesieniem Eucharystycznego Ciała Jezusa do tzw. Grobu Pańskiego, które rozpoczyna całonocne czuwanie. W niektórych parafiach tradycją jest śpiewanie w godzinach nocnych wszystkich części Gorzkich żali.
Tego dnia od wczesnych godzin porannych trwa adoracja Najświętszego Sakramentu w Grobie Pańskim. To czas żałoby po ukrzyżowanym Jezusie. Podobnie jak w Wielki Piątek, nie ma tego dnia Eucharystii. Wierni przychodzą do kościoła, aby poświęcić pokarmy na stół wielkanocny, które spożyją w niedzielę rano podczas wspólnego śniadania.
Nabożeństwem, odprawianym w Wielką Sobotę wieczorem, a jednocześnie należącym do Niedzieli Zmartwychwstania jest Wigilia Paschalna. To centralny punkt całego Triduum Paschalnego i roku liturgicznego.
Wigilia Paschalna podzielona jest na pięć części – liturgię światła, słowa, chrzcielną, eucharystyczną oraz procesję rezurekcyjną.
Liturgia światła rozpoczyna się poświęceniem ognia i paschału. Celebrans na paschale kreśli znak krzyża, greckie litery alfa i omega i aktualny rok, wypowiadając słowa: „Chrystus wczoraj i dziś, początek i koniec. Alfa i omega. Do Niego należy czas i wieczność, Jemu chwała i panowanie przez wszystkie wieki wieków”, które mówią o Jezusie, jako Panie czasów. Następnie kapłan wnosi świecę i trzykrotnie woła „światło Chrystusa”. Wszystkie światła w kościele zostają oświecone.
Uroczyste odśpiewanie Orędzia Paschalnego ma miejsce przy zapalonych świecach. „Weselcie się już, zastępy Aniołów, w niebie, weselcie się, słudzy Boga. Niechaj zabrzmią dzwony głoszące zbawienie, gdy Król tak wielki odnosi zwycięstwo. Raduj, się ziemio, opromieniona tak niezmiernym blaskiem, a oświecona jasnością Króla wieków, poczuj, że wolna jesteś od mroku, co świat okrywa (…)” śpiewa celebrans, głosząc zebranym zmartwychwstanie Jezusa.
Liturgia słowa składa się aż z ośmiu czytań, poprzedzonych modlitwą. Przed ostatnim czytaniem, podczas śpiewu „Gloria” znów rozbrzmiewają dzwony, które zamilkły w Wielki Czwartek.
W czasie liturgii chrzcielnej kościół wzywa wstawiennictwa wszystkich, którzy osiągnęli już zbawienie, poprzez odśpiewanie litanii do wszystkich świętych. Następuje błogosławieństwo wody i odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych. Jeżeli są dorośli kandydaci do chrztu, to właśnie w ten dzień otrzymują pierwszy z sakramentów.
Liturgia eucharystyczna ma już swój tradycyjny charakter. Wierni przyjmują komunikanty, które stają się ciałem i krwią Chrystusa. W wielu kościołach na zakończenie Wigilii Paschalnej zebrani idą w procesji rezurekcyjnej, głosząc światu zmartwychwstanie Jezusa poprzez śpiew i trzykrotne okrążenie kościoła. Procesja rezurekcyjna może być wieczorem po Wigilii Paschalnej lub w Niedzielę Zmartwychwstania z samego rana.
