polecamy
Oświęcimskie Wieści z ratusza – FILM
Więźniowie pierwszego transportu na ulicach Tarnowa.
Cyfrowe reprodukcje tych szczególnych dokumentów przekazał do Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau Marek Tomaszewski, tarnowski kolekcjoner, autor publikacji „Tarnów – KL Auschwitz. Pierwszy transport do Piekła”.
„Proszę sobie wyobrazić reakcję pasjonata, kolekcjonera regionaliów, który pewnego pochmurnego dnia, siedząc w swoim pokoju, otrzymuje od kolegi z Kanady wiadomość z załącznikiem. Po jego otwarciu ukazują się zdjęcia bardzo znaczącego w historii miasta i kraju wydarzenia, z którego znana dotychczas dokumentacja fotograficzna jest bardzo skąpa” – napisał Marek Tomaszewski we wstępie do książki.
W nieznanym dotychczas albumie znajduje się 96 fotografii. Są pamiątka z czasów służby funkcjonariusza oddziału niemieckiej policji porządkowej stacjonującego w 1940 roku w w Tarnowie. To jego jednostka eskortowała 14 czerwca przed 83 lata kolumnę więźniów idących spod tarnowskiej łaźni na rampę kolejową przy ulicy noszącej dzisiaj imię Bartla.
„Zdjęcia przedstawiają też funkcjonariuszy Schutzpolizei z dolnych koszar w Tarnowie, przejazd oddziału przez Zakliczyn oraz sceny związane z drugim transportem z Wiśnicza do KL Auschwitz 20 czerwca 1940 roku. Dotąd historykom znanych było zaledwie kilka fotografii z tamtych tragicznych wydarzeń. Teraz możemy zobaczyć album, który jest jednocześnie bardzo istotnym źródłem historycznym” – informuje Bartosz Bartyzel, rzecznik prasowy muzeum Auschwitz.
Piotr M. A. Cywiński, dyrektor miejsca pamięci zaznaczył, że znaczenie tego odkrycia zdecydowanie wykracza poza kontekst regionalny.
„To wydarzenie na skalę porównywalną z odnalezieniem tak zwanego albumu Lily Jacob z transportami Żydów węgierskich do Auschwitz II-Birkenau lub albumu Karla Höckera ze zdjęciami załogi SS z obozu Auschwitz. Marek Tomaszewski przekazał muzeum wysokiej jakości skany całej kolekcji, dzięki czemu staną się one wizualnymi dokumentami obrazującymi początki Auschwitz i historii więźniów, ofiar tego obozu” – powiedział dyrektor Cywiński.
Wojciech Płosa, kierownik archiwum muzeum podkreślił, że z punktu widzenia historii największego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady szczególnie przykuwają uwagę te zdjęcia, które pokazują więźniów w drodze do obozu.
„Żaden z tych mężczyzn, którzy wczesnym rankiem 14 czerwca 1940 roku szli pod liczną zbrojną niemiecką eskortą na dworzec kolejowy w Tarnowie, nie wiedział, jaki będzie cel ich podróży. Wielu z nich miało już nigdy nie wrócić do swoich bliskich. Wielu po długich cierpieniach w Auschwitz i innych obozach szczęśliwie przeżyło czas II wojny światowej” – przypomniał Wojciech Płosa. „Fotografii tych nie wykonano po to, aby były hołdem dla więźniów i ofiar Auschwitz, ale, zapewne wbrew woli ich autora, czymś takim właśnie są i to jest największa wartość tych zdjęć” – dodał kierownik archiwum.
W publikacji „Tarnów – KL Auschwitz. Pierwszy transport do Piekła” znajdują się także porównawcze zdjęcia współczesnego Tarnowa, relacje ocalałych z pierwszego transportu Polaków do Auschwitz, jak również dokumenty i komentarz historyczny.
