Rowerowy przystanek u Hallerów

Paweł Wodniak  |   Fakty  |   20 sierpnia 2021 16:27
Udostępnij

Na krzyżowaniu dwóch ścieżek rowerowych – miejskiej i międzynarodowej, prowadzącej z Wiednia do Krakowa – powstał przystanek dla rowerzystów.

Miejsce postojowe oświęcimski magistrat stworzył w Dworach w pobliżu kaplicy rodziny Hallerów.

„Mieszkańcy Dworów chcieli, aby historia dzielnicy i parku Hallera została opisana i odpowiednio wyeksponowana. Dlatego w odpowiedzi na tę inicjatywę postanowiliśmy zrobić przystanek rowerowy, który pozwoli nie tylko mieszkańcom Oświęcimia, ale również rowerzystom, przejeżdżającym przez tę część miasta, na chwilę odpoczynku i zapoznanie się z dziejami rodu Hallerów i ich związkiem z Dworami” – mówi Marek Tarnowski, naczelnik wydziału promocji miasta.

Rowerzyści mają do dyspozycji stojak rowerowy, tablicę informacyjną, ławkę i kosz na śmieci. Teren jest wyrównany i uzupełniony ozdobnym kruszywem.

Historia *

Pierwsza wzmianka o wsi Dwory pochodzi z 1405 roku. W tym czasie miejscowość należała do Księstwa Oświęcimskiego. Od 1457 do 1772 roku była królewszczyzną. Po I rozbiorze Polski miejscowość przeszła w ręce prywatne. Na przełomie XVIII i XIX wieku właścicielami wsi została rodzina Hallerów.

Hallerowie założyli park, wykorzystując istniejący starszy drzewostan, później wybudowali dwór, budynki gospodarcze i klasycystyczną kaplicę – mauzoleum. W II połowie XIX wieku w części parkowej dosadzono drzewa. W końcu XIX w. naprzeciwko parku powstał folwark. W latach 20. XX wieku w północnej części zespołu założono sad i szklarnie. W czasie II wojny światowej Niemcy rozbudowali folwark, a na polach dworskich powstały zakłady chemiczne „Buna Werke”.

Po 1945 roku majątek Hallerów przejęty został przez miejscowe Państwowe Gospodarstwo Rolne. Od 1964 roku zespół podworski użytkowany był przez Ośrodek Hodowli Zarodowej w Osieku. Zaniedbany park ulegał powolnej degradacji. Zniknęły krzewy ozdobne, częściowemu zatarciu uległy ścieżki parkowe. Budynki otrzymali w użytkowanie pracownicy ośrodka. W dawnym spichlerzu zorganizowano przedszkole.

W 1992 roku cały zespół przejęła Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, a później w użytkowanie miejscowa spółdzielnia rolnicza. Obecnie teren wpisany do rejestru zabytków należy do miasta Oświęcimia, a mieszkania w budynku dawnego dworu do osób prywatnych.

* opracowanie Tadeusz Śledzikowski, oddział terenowy Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Krakowie.