Kalendarz wydarzeń w KL Auschwitz 1939-1941

Paweł Wodniak  |   Fakty  |   6 lutego 2023 14:29
Udostępnij

Ukazał się pierwszy tom „Kalendarza wydarzeń w KL Auschwitz”. Obejmuje lata 1939-1941. Wydawcą jest Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau (PMAB).

Jest to początek pięciotomowej serii. Nowej, uzupełnionej i zweryfikowanej wersji kalendarium historii niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz. Publikacja jest efektem kilkunastoletnich wnikliwych badań i analizy dokumentów dokonanych przez historyków centrum badań muzeum.

Autorami są Danuta Czech (zmarła w 2004 roku), Piotr Setkiewicz, Jacek Lachendro, Igor Bartosik, Adam Cyra, Jerzy Dębski, Helena Kubica, Łukasz Martyniak, Bogdan Piętka, Wanda Witek-Malicka i Teresa Wontor-Cichy. Redakcję naukową nad publikacją objęli Piotr Setkiewicz i Jacek Lachendro.

„Autorką pierwszego kalendarium, którego pełne wydanie ukazało się w 1992 roku, była Danuta Czech. Przez wiele lat jej ustalenia stanowiły punkt wyjścia dla wszystkich niemalże badań dotyczących dziejów obozu, prowadzonych w Polsce i za granicą, stanowiąc podstawę w zakresie ustalenia chronologii i następstwa zdarzeń. W nowej edycji, poprzez uwzględnienie szerszego kontekstu opisywanych zdarzeń, autorzy ukazali wiele aspektów funkcjonowania obozu w nowym świetle” – mówi Bartosz Bartyzel, rzecznik prasowy Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.

Piotr M. A. Cywiński, dyrektor PMAB podkreślił w słowie wstępnym do „Kalendarza wydarzeń w KL Auschwitz”, że „podstawą wiedzy o Auschwitz są dokumenty esesmańskie oraz wspomnienia ocalałych”. Jego zdaniem te dwa potężne zespoły archiwalne nie zawsze współgrają, a ich wzajemna krytyczna analiza stanowi codzienność pracy historyków muzeum.

„Autorzy nowej edycji kalendarza, podobnie jak niegdyś Danuta Czech, przyjęli, iż wielu czytelników będzie korzystać z niego tylko wybiórczo, aby wyszukać określone dane liczbowe lub upewnić się co do poprawności chronologii. Pomimo to zdecydowali się na umieszczenie w nim dodatkowo informacji mniej zapewne dla ogólnego obrazu dziejów obozu znaczących, ale pokazujących wyraźniej obozową codzienność, po to, aby nie sprowadzać historii Auschwitz jedynie do terminarza przybywających i odchodzących transportów. Stąd czytelnik znajdzie w nim wiele nowych wpisów wskazujących na szerszy kontekst opisywanych zdarzeń i ułatwiających zrozumienie istnienia pomiędzy nimi związków przyczynowych. Tam, gdzie mimo wszystko było to trudniejsze, stosowne wyjaśnienia zawarto w przypisach” – napisał w przedmowie Piotr Setkiewicz.

Pierwszy tom „Kalendarza wydarzeń w KL Auschwitz” obejmuje lata 1939-1941. Kolejne trzy tomy obejmą kolejne lata historii obozu. W piątym znajdzie się indeks i bibliografia.

Kolejne cztery tomy ukażą się w 2023 roku. Docelowo publikacja ma być dostępna w kilku językach.