BRZESZCZE. Tragiczna historia i obecny dramat kopalni

Paweł Wodniak  |   Fakty  |   13 stycznia 2015 19:15
Udostępnij

W czasie II wojny światowej kopalnię Brzeszcze przejął okupant i wcielił ją do Reichswerke Hermann Göring. Pracowali w niej niewolniczo więźniowie KL Auschwitz-Birkenau.

Kopalni węgla kamiennego Brzeszcze istniejącej od ponad stu lat grozi likwidacja. Dla prawie dwudziestotysięcznej gminy Brzeszcze, położonej na pograniczu Małopolski i Śląska, będzie to katastrofą, bowiem jest ona największym pracodawcą w rejonie, zatrudniającym ponad 2000 osób.

W natłoku różnych informacji medialnych, przekazywanych obecnie na powyższy temat, zupełnie zapomina się o tym, że podczas II wojny światowej kopalnię Brzeszcze okupacyjne władze nazistowskie włączyły w skład niemieckiego koncernu Reichswerke Hermann Göring.

Do pracy w niej zostali zmuszeni więźniowie KL Auschwitz, przeniesieni do podobozu Jawischowitz, który został utworzony na terenie wsi Jawiszowice, sąsiadującej z Brzeszczami.

15 sierpnia 1942 roku umieszczono w tym podobozie pierwszych więźniów. Byli to Żydzi deportowani z Francji – 150 osób.

Ze względu na liczbę osadzonych, która w połowie 1944 roku, wynosiła 2500 więźniów, podobóz Jawischowitz należał do największych spośród ponad 40 podobozów KL Auschwitz.

Więzieni w nim byli głównie Żydzi z Francji i innych okupowanych krajów europejskich, którzy w morderczych warunkach niewolniczo pracowali w kopalni Brzeszcze. 2000 z nich zginęło na miejscu lub zostało zamordowanych w komorach gazowych KL Auschwitz II-Birkenau, po uprzednim uznaniu ich za niezdolnych do pracy.

Mieszkańcy Brzeszcz i Jawiszowic potajemnie dostarczali więźniom żywność oraz przenosili korespondencję i pomagali w ucieczkach. Z kolei miejscowi górnicy razem z nimi pracujący, skrycie dzielili się jedzeniem, podnosili na duchu, a czasem wykonywali za nich pracę.

70 lat temu, w nocy z 18 na 19 stycznia 1945 roku, wyprowadzono pieszo z tego podobozu blisko 2000 więźniów, którzy wraz z innymi więźniami KL Auschwitz przeszli w Marszu Śmierci do Wodzisławia Śląskiego ponad 50 kilometrów.

W podobozie Jawischowitz pozostało jedynie kilkudziesięciu chorych i wycieńczonych więźniów, których żołnierze Armii Czerwonej wyzwolili 29 stycznia 1945 roku. Przez kilka tygodni opiekowali się nimi członkowie Polskiego Czerwonego Krzyża w Brzeszczach i miejscowa ludność.

Na początku lat 60. ubiegłego wieku północną część wsi Jawiszowice wraz terenem dawnego podobozu włączono do Brzeszcz. Wkrótce rozebrano też jego dawne baraki, a na ich miejscu powstał park miejski.

1 września 1983 roku w parku tym odsłonięto pomnik ku czci ofiar podobozu Jawischowitz. Od tego czasu jest on dla mieszkańców Brzeszcz centralnym miejscem ceremonii, upamiętniających wyzwolenie obozu Auschwitz i ich miasta.

Sześć lat temu w Brzeszczach wydano opracowanie zbiorowe „Jawischowitz podobóz Auschwitz”, przedstawiające tragiczną historię tego podobozu oraz zawierające świadectwa czterdziestu pięciu żydowskich więźniów i oświadczenia ośmiu miejscowych polskich górników, którzy wraz z nimi pracowali w kopalni Brzeszcze.

Najnowsze realizacje wideo

Komentarze
  • 17 stycznia 2015 21:12

    Unagi

    W natłoku różnych informacji medialnych, przekazywanych obecnie na powyższy temat, zupełnie zapomina się o tym, że podczas II wojny światowej kopalnię Brzeszcze okupacyjne władze nazistowskie włączyły w skład niemieckiego koncernu Reichswerke Hermann Göring.
    A co a piernik do wiatraka?

  • 17 stycznia 2015 21:13

    Kpiarz!

    Cytuję Unagi:
    W natłoku różnych informacji medialnych, przekazywanych obecnie na powyższy temat, zupełnie zapomina się o tym, że podczas II wojny światowej kopalnię Brzeszcze okupacyjne władze nazistowskie włączyły w skład niemieckiego koncernu Reichswerke Hermann Göring.
    A co a piernik do wiatraka?

    Sądzę, że piernik ma do wiatraka to, że piernik nie doczytał następnych zdań. A autorowi chodziło o to, ze jest to z-d pracy – że się tak górnolotnie wyrażę – zroszony krwią tych co musieli niewolniczo pracować dla III Rzeszy. Wprawdzie to żaden argument ekonomiczny, ale znajomość historii jeszcze nikogo o rozstrój nerwowy nie przyprawiła, więc autor troszkę jej zaserwował.

  • 17 stycznia 2015 21:13

    xxx

    Dokładnie, co ma piernik do wiatraka. Widać związkowcą już brakuje argumentów 🙂


Redakcja portalu zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób, zawierających słowa wulgarne lub nie odnoszących się merytorycznie do tematu artykułu, wpisu, obiektu. Informujemy, że oprogramowanie rejestruje dane osoby komentującej (IP, czas), które na wniosek prokuratury, sądu lub policji mogą zostać przekazane celem ścigania sprawców czynów sprzecznych z prawem.

Więcej informacji w regulaminie komentarzy.

.
Kalendarium
Kwiecień 2025
Pn.Wt.Śr.Czw.Pt.Sob.Niedz.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Reklama
. . . . . . . . . . . . . . .
close