Unikatowe fotografie z pierwszego transportu – FOTO

Więźniowie pierwszego transportu na ulicach Tarnowa.

Nieznane dotychczas zdjęcia więźniów pierwszego transportu Polaków do Auschwitz ujrzały światło dzienne. Są częścią większego zbioru.

Cyfrowe reprodukcje tych szczególnych dokumentów przekazał do Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau Marek Tomaszewski, tarnowski kolekcjoner, autor publikacji „Tarnów – KL Auschwitz. Pierwszy transport do Piekła”.

„Proszę sobie wyobrazić reakcję pasjonata, kolekcjonera regionaliów, który pewnego pochmurnego dnia, siedząc w swoim pokoju, otrzymuje od kolegi z Kanady wiadomość z załącznikiem. Po jego otwarciu ukazują się zdjęcia bardzo znaczącego w historii miasta i kraju wydarzenia, z którego znana dotychczas dokumentacja fotograficzna jest bardzo skąpa” – napisał Marek Tomaszewski we wstępie do książki.

W nieznanym dotychczas albumie znajduje się 96 fotografii. Są pamiątka z czasów służby funkcjonariusza oddziału niemieckiej policji porządkowej stacjonującego w 1940 roku w w Tarnowie. To jego jednostka eskortowała 14 czerwca przed 83 lata kolumnę więźniów idących spod tarnowskiej łaźni na rampę kolejową przy ulicy noszącej dzisiaj imię Bartla.

„Zdjęcia przedstawiają też funkcjonariuszy Schutzpolizei z dolnych koszar w Tarnowie, przejazd oddziału przez Zakliczyn oraz sceny związane z drugim transportem z Wiśnicza do KL Auschwitz 20 czerwca 1940 roku. Dotąd historykom znanych było zaledwie kilka fotografii z tamtych tragicznych wydarzeń. Teraz możemy zobaczyć album, który jest jednocześnie bardzo istotnym źródłem historycznym” – informuje Bartosz Bartyzel, rzecznik prasowy muzeum Auschwitz.

Piotr M. A. Cywiński, dyrektor miejsca pamięci zaznaczył, że znaczenie tego odkrycia zdecydowanie wykracza poza kontekst regionalny.

„To wydarzenie na skalę porównywalną z odnalezieniem tak zwanego albumu Lily Jacob z transportami Żydów węgierskich do Auschwitz II-Birkenau lub albumu Karla Höckera ze zdjęciami załogi SS z obozu Auschwitz. Marek Tomaszewski przekazał muzeum wysokiej jakości skany całej kolekcji, dzięki czemu staną się one wizualnymi dokumentami obrazującymi początki Auschwitz i historii więźniów, ofiar tego obozu” – powiedział dyrektor Cywiński.

Wojciech Płosa, kierownik archiwum muzeum podkreślił, że z punktu widzenia historii największego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady szczególnie przykuwają uwagę te zdjęcia, które pokazują więźniów w drodze do obozu.

„Żaden z tych mężczyzn, którzy wczesnym rankiem 14 czerwca 1940 roku szli pod liczną zbrojną niemiecką eskortą na dworzec kolejowy w Tarnowie, nie wiedział, jaki będzie cel ich podróży. Wielu z nich miało już nigdy nie wrócić do swoich bliskich. Wielu po długich cierpieniach w Auschwitz i innych obozach szczęśliwie przeżyło czas II wojny światowej” – przypomniał Wojciech Płosa. „Fotografii tych nie wykonano po to, aby były hołdem dla więźniów i ofiar Auschwitz, ale, zapewne wbrew woli ich autora, czymś takim właśnie są i to jest największa wartość tych zdjęć” – dodał kierownik archiwum.

W publikacji „Tarnów – KL Auschwitz. Pierwszy transport do Piekła” znajdują się także porównawcze zdjęcia współczesnego Tarnowa, relacje ocalałych z pierwszego transportu Polaków do Auschwitz, jak również dokumenty i komentarz historyczny.