8,5 tysiąca nazwisk esesmanów z Auschwitz

Każdy może przeczytać nazwiska esesmanów, stanowiących załogę byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau. Fot. Jacek Balon

Małopolski oddział Instytutu Pamięci Narodowej ujawnił dzisiaj bazę danych załogi SS KL Auschwitz. Prace nad przygotowaniem jej publikacji trwały od połowy 2015 roku.

Baza „Załoga SS KL Auschwitz” to wspólne przedsięwzięcie dr. hab. Aleksandra Lasika oraz Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Krakowie.

– Tworzenie bazy  Aleksander Lasik rozpoczął w 1982 roku w związku z przygotowaniem rozprawy doktorskiej, przedstawionej w 1988 roku w Instytucie Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pierwotnie baza obejmowała tylko dane funkcjonariuszy SS z KL Auschwitz-Birkenau. Z czasem była powiększana o informacje na temat załóg innych obozów koncentracyjnych, osiągając rozmiar 25 tysięcy rekordów, z czego 9686 rekordów odnosiło się do załogi SS w KL Auschwitz – informuje krakowski IPN.

Instytut pozyskał bazę w maju 2014 roku, gdy powołał prof. Aleksandra Lasika w charakterze biegłego-historyka. Potrzebna była w śledztwie, dotyczącym zbrodni popełnionych w KL Auschwitz-Birkenau, prowadzonym przez Oddziałową Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. W maju 2015 roku zapadła decyzja o publicznym udostępnieniu bazy na stronach internetowych IPN. Wtedy też historycy rozpoczęli prace nad przygotowaniem jej publikacji, która nastąpiła właśnie dzisiaj.

– Baza danych zawiera informacje o SS-manach pełniących w KL Auschwitz I-III służbę wartowniczą zorganizowaną w batalion wartowniczy oraz kompanie wartownicze (SS-Totenkopfsturmbann, SS-Totenkopfkompanie), w 6-ciu wydziałach administracji obozowej (Abteilungen I – VI) oraz w wydzielonych i zamiejscowych jednostkach organizacyjnych SS podporządkowanych komendantowi Auschwitz I, jako dowódcy garnizonu SS (SS-Standortälteste). Należały do nich m.in. Instytut Higieny SS (SS-Hygiene Institut der Waffen-SS und Polizei) w Rajsku czy Centralny Zarząd Budowlany SS (SS-Zentralbauleitung der Waffen SS und Polizei Auschwitz O/S), a także filie firm i przedsiębiorstw będących własnością SS – precyzuje IPN.

Jednocześnie podaje, że baza nie obejmuje danych osobowych żołnierzy Wehrmachtu,  wykorzystywanych w niektórych komandach zewnętrznych i podobozach jako pomocniczy personel strażniczy, wartowników z 8. kompanii (8. ukrainische Kompanie), składającej się głównie Ukraińców, członków Służby Bezpieczeństwa SS (Sicherheitsdienst) z ośrodka szkoleniowego dla dywersantów Unternehmen Zeppelin (tzw. Vorlager Auschwitz) oraz  nadzorczyń SS (SS-Aufseherinnen) i radiotelegrafistek (Nachrichtenmaiden) w służbie SS oraz nienależących do SS sióstr Niemieckiego Czerwonego Krzyża (Deutsche Rotes Kreuz Schwestern).