Nie zatrudniaj niani na czarno

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zachęca, by zatrudniając opiekunki do dzieci, zgłaszać je do ubezpieczenia społecznego. Składki w tym przypadku bierze na siebie Skarb Państwa.

Jeśli rodzice dają pracę niani, mogą z nią zawrzeć umowę uaktywniającą. Jest to umowa zlecenie z osobą fizyczną sprawującą opiekę nad dziećmi. ZUS zapewnia, że to rozwiązanie korzystne finansowo zarówno dla rodziców, jak i opiekunki.

Umowę uaktywniającą można zawrzeć w przypadku, gdy dziecko, którym niania będzie się opiekować, ma od 20 tygodni do trzech lat, ewentualnie do czterech, jeżeli nie ma możliwości zapewnienia dziecku opieki przedszkolnej – wyjaśnia Anna Szaniawska, regionalny rzecznik ZUS w województwie małopolskim.

Wspomniana umowa musi zawierać dane stron umowy, jej cel i przedmiot, czas i miejsce sprawowania opieki, liczbę dzieci powierzonych opiece, obowiązki niani, wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty, czas na jaki strony zawarły umowę, warunki i sposób zmiany, a także rozwiązania umowy.

Istotne, że nianią nie może być żaden z rodziców, ani osoba niepełnoletnia. Taką funkcję mogą jednak spełniać babcia, dziadek lub inna osoba spokrewniona.

– Zgłoszenie niani do ubezpieczeń jest niezwykle proste. Po podpisaniu umowy rodzic musi zgłosić ten fakt w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, zgłaszając siebie jako płatnika składek oraz opiekunkę jako osobę ubezpieczoną. Pomocy przy wypełnieniu dokumentów zgłoszeniowych udzielą pracownicy sali obsługi klienta – wyjaśnia Marcin Kymona z oddziału ZUS w Chrzanowie, któremu podlega inspektorat zakładu w Oświęcimiu.

Opiekunki do dzieci podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom zdrowotnemu, emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne.

– Oficjalnym płatnikiem składek jest jeden z rodziców dziecka, ale w praktyce składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne niań finansuje budżet państwa. Ewentualną składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe finansuje zatrudniona opiekunka. Rodzic potrąca tę składkę z pensji i odprowadza do ZUS – tłumaczy Anna Szaniawska.

Trzeba pamiętać, że budżet państwa finansuje tylko składki obliczone od wynagrodzenia niani nie przekraczającego kwoty minimalnego wynagrodzenia. Jeśli opiekunka zarabia więcej, nadwyżkę opłaca rodzic. Ponadto ZUS bierze na siebie ciężar opłacenia składek, gdy rodzice są zatrudnieni na podstawie umowy
o pracę, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej, prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą lub działalność rolniczą.