Więźniowie z fioletowym trójkątem. Nowa lekcja muzeum Auschwitz

Świadkowie Jehowy są bohaterami nowej lekcji internetowej przygotowanej przez Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście (MCEAH).

Autorką dostępnej w językach polskim i angielskim lekcji „Więźniowie z fioletowym trójkątem. Los świadków Jehowy i badaczy Pisma Świętego w KL Auschwitz” jest dr Teresa Wontor-Cichy z centrum badań muzeum.

„W systemie znakowania więźniów obozów koncentracyjnych fioletowy trójkąt stosowany był dla więźniów oznaczanych symbolem IBV. Rozwinięcie tego skrótu daje nazwę organizacji Internationaler Bibelforscher Vereinigung – Międzynarodowe Stowarzyszenie Badaczy Pisma Świętego, skupiającej wyznawców w wielu krajach. W nazistowskich Niemczech ich działalność postrzegana była jako zagrażająca dziełu rozbudowy armii i przywracania chwały niemieckiego oręża. Jej członkowie bowiem odmawiali podjęcia pracy w przemyśle zbrojeniowym, uczestniczenia we wszelkich wydarzeniach mających charakter militarny, a ich dzieci podczas zajęć szkolnych nie wykonywały pozdrowień nazistowskich. Jednak najsurowsze kary spadały na mężczyzn odmawiających służby w wojsku” – pisze autorka we wstępie.

Do opisywanej lekcji internetowej można przejść TUTAJ.

„Lekcja jest podzielona na dwadzieścia pięć rozdziałów, w których autorka opisuje historię świadków Jehowy i badaczy Pisma Świętego w czasie wojny, z podziałem na mężczyzn i kobiety, przyczyny ich aresztowania, szczegóły ich deportacji do obozu Auschwitz i losy. Na przykładzie licznych zdjęć oraz dokumentów możemy zobaczyć historię poszczególnych ludzi, których wiara zaprowadziła do obozu” – tłumaczy koordynująca przygotowanie lekcji Monika Pastuszka-Nędza z komórki e-learningu w MCEAH.

Z zachowanej dokumentacji wynika, że Niemcy w Auschwitz osadzili co najmniej 387 osób (219 kobiet i 168 mężczyzn), z których co najmniej 138 zaliczyli do kategorii IBV i oznaczonych fioletowym trójkątem. Ponadto nie mniej niż 108 osób zaliczyli do innych kategorii więźniarskich, najczęściej do więźniów politycznych i oznaczonych czerwonym trójkątem.

Co do pozostałych 141 osób osadzonych w obozie, o których ze zgromadzonych źródeł wiadomo, że byli świadkami Jehowy, bądź badaczami Pisma Świętego, historykom nie udało się ustalić, do jakiej kategorii formalnie byli zaliczeni.

„W literaturze dotyczącej historii obozów koncentracyjnych zainteresowany czytelnik znajdzie informacje dotyczące więźniów z fioletowym trójkątem – świadków Jehowy i badaczy Pisma Świętego. Na ogół stanowili w społeczności więźniarskiej bardzo małą grupę, jednak szczególnie zapamiętaną przez innych. Starali się zachowywać pogodę ducha, starannie wykonywali swoją pracę i, o ile pozwalała na to sytuacja w obozie, dbali o swoją odzież. Troszczyli się o swoich współwyznawców, wspierali także innych więźniów, którzy znaleźli się w ich otoczeniu i potrzebowali wsparcia, a odmowa podpisania oświadczenia i uzyskania w ten sposób zwolnienia z obozu budziła u wielu szacunek i uznanie” – podsumowuje dr Teresa Wontor-Cichy.

Na podstawie niepełnych danych historycy przyjmują, że w obozach koncentracyjnych i więzieniach zginęło co najmniej tysiąc świadków Jehowy z Niemiec i co najmniej 400 z innych krajów.