polecamy
Oświęcimskie Wieści z ratusza – FILM
Fot. auschwitz.org
Prace stanowią część większego cyklu, z którego kilkadziesiąt prac znajduje się już w zbiorach Miejsca Pamięci od lat 80. i 90. XX wieku. Akwarele przedstawiają kolejne obozowe wydarzenia, tworząc unikatowy zapis losów więźnia w Auschwitz. Prace te wypełniają lukę ikonograficzną dotyczącą życia więźniów niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego.
Wszystkie akwarele przekazano przez najbliższą rodzinę artysty. Część z nich mogła powstać jeszcze w obozie, gdzie Nowakowski pracował jako pisarz, a później blokowy w szpitalu.
„Dosadność scen, staranność wykonania oraz alegoryczność wielu z nich mogą świadczyć o tym, że większość została jednak wykonana po odzyskaniu wolności” – powiedziała Agnieszka Sieradzka, historyk sztuki w Zbiorach Muzeum.
Rysunki przedstawiają sceny z obozowego życia, tortur, rozstrzeliwań, niewolniczej pracy, ale także codzienność więźniów. Więźniowie są przedstawieni na oszczędnym tle z charakterystycznymi elementami obozowego krajobrazu.
„Więźniowie są podobni do siebie, bez cech indywidualnych, co nadaje pracom uniwersalność i symboliczność” – dodała Sieradzka.
Do Muzeum trafiły również obozowe dokumenty, w tym dwa grypsy napisane przez Waldemara Nowakowskiego do jego przyszłej żony, Marii Żelińskiej, oraz listy obozowe Marii do jej matki.
„Grypsy to unikatowe przykłady korespondencji wewnątrz obozu, co było niezwykle ryzykowne” – powiedział Wojciech Płosa, kierownik Archiwum Muzeum.
Waldemar Nowakowski, urodzony 10 listopada 1917 r. w Białogródku, został aresztowany za działalność w ZHP i deportowany do Auschwitz. Pracował tam m.in. jako woźnica i pisarz w obozowym szpitalu. Po wojnie studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie i zajmował się grafiką użytkową. Zmarł 30 stycznia 1984 roku.
Maria Anna Nowakowska (z d. Żelińska), urodzona 4 kwietnia 1921 r., została deportowana do Auschwitz w pierwszym transporcie kobiecym. Po wojnie pracowała jako pielęgniarka i instruktorka w Krakowie. Zmarła 18 listopada 1988 r.
