polecamy
Oświęcimskie Wieści z ratusza – FILM
W dniu obchodów rocznicy likwidacji Zigeunerlager w KL Auschwitz II - Birkenau przemawia Roman Kwiatkowski, przewodniczący Stowarzyszenia Romów w Polsce. Fot. Paweł Wodniak / archiwum
Dzień upamiętnia pierwsze spotkanie przedstawicieli Romów z 25 państw, które odbyło się 8 kwietnia 1971 roku pod Londynem.
„Obchody są okazją do poszerzenia wiedzy o społeczności romskiej przez społeczeństwa większościowe. Ten szczególny dzień to święto wszystkich Romów na świecie i doskonała okazja do przypomnienia o obecności przedstawicieli narodu romskiego w społeczeństwach większości krajów” – informuje Stowarzyszenie Romów w Polsce, które ma swoją siedzibę w Oświęcimiu.
Romowie żyją na całym świecie, choć podczas II wojny światowej niemieccy naziści uznali ich za osoby rasowo obce, mniej wartościowe, aspołeczne i skazali ich na izolację oraz zagładę.
Hitlerowcy zaczęli zabijać Romów wkrótce po wybuchu wojny. Osadzali członków tej grupy etnicznej w gettach żydowskich i obozach dla Żydów, po czym w krótkim czasie ich mordowali. Tych, którzy jeszcze żyli, Heinrich Himmler kazał umieści w Konzentration Lager Auschwitz-Birkenau.
Deportację Romów z Niemiec, Austrii, Protektoratu Czech i Moraw i Polski, w mniejszych grupach z Francji, Holandii, Jugosławii (Chorwacji), Belgii, Związku Radzieckiego, Litwy, Węgier, a nawet Norwegii i Hiszpanii naziści rozpoczęli w lutym 1943 roku i prowadzili do lipca 1944 roku.
Grupę około 1700 polskich Romów zbrodniarze zabili w komorze gazowej zaraz po przywiezieniu ich do obozu. Niemcy nie ujęli ich nawet w ewidencji obozowej, która później liczyła ok. 21 tysięcy osób. Z 23 tysięcy Romów Niemcy zamordowali lub doprowadzili do śmierci wskutek warunków obozowych około 20 tysięcy członków tej grupy.
Wcześniej zgromadzili ich w utworzonym specjalnie dla nich w Birkenau familijnym obozie cygańskim nazwanym Zigeunerlager. Ten funkcjonował przez 17 miesięcy. Funkcję lekarza obozowego pełnił tam SS-Hauptsturmführer doktor Josef Mengele, zwany aniołem śmierci, dokonujący nieludzkich badań i eksperymentów na żywych ludziach.
„Zigeunerlager w Birkenau istniał do 2 sierpnia 1944 roku. Wieczorem tego dnia pozostałych w obozie około 4200-4300 mężczyzn, kobiet i dzieci załadowano na samochody ciężarowe i wywieziono do komory gazowej. Romowie próbowali stawiać opór, który jednak esesmani brutalnie złamali” – podaje Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau.
