Kim są mężczyźni na zdjęciu?

Czterech żołnierzy z 2. Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich. Trzeci od lewej to Józef Domasik z Osieka. Imiona i nazwiska pozostałych nie są znane. Fot. Zbiory Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej

Na zdjęciu, które trafiło do Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej znajduje się czterech młodych mężczyzn w mundurach.

Obecnie znane jest imię, nazwisko i historia tylko jednego z nich. Czy uda się dowiedzieć, kim są pozostali żołnierze?

„Niedawno w wielu mediach ukazało się, udostępnione przez Instytut Pamięci Narodowej, zdjęcie pięknej dziewczyny w polskim mundurze. Zrobiono je w czasie drugiej wojny światowej w Anglii, ale, niestety, kobieta nie była znana z imienia i nazwiska. IPN zwrócił się z apelem do szerokiego grona odbiorców o pomoc w jej identyfikacji. Jak się okazało, fotograf uwiecznił Marię Barr z odznaczeniem dla jej nieżyjącego męża – pilota” – tłumaczy Piotr Tarczyński z Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej.

Ostatnio z podobną historią zetknęli się pracownicy Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej. Wśród wartościowych fotografii przekazanych w tym roku Muzeum Pamięci przez Marię Jurczyk z Osieka, znalazło się zdjęcie jej ojca, Józefa Domasika z kolegami. 

Józef Domasik

Na fotografii widoczny trzeci od lewej, urodził się w 1902 roku w Osieku. Wstąpił do wojska, gdy miał 19 lat. Był żołnierzem 2. Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich, który, m.in. stacjonował w Białej. W wojsku skończył kurs i został technikiem weterynaryjnym. Wcześniej uczył się także zawodu kołodzieja. W 1922 roku ożenił się. Z żoną Teklą miał czworo dzieci: Stanisława, Helenę, Mariana i Marię. Zmarł 5 września 1957 roku. Spoczywa na cmentarzu w Osieku.

„Według Marii Jurczyk, ofiarodawczyni zdjęcie datowane między 1923-25 rokiem zostało zrobione w Grudziądzu. Przedstawia czterech żołnierzy 2. Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich, w tym jej ojca – Józefa” – wyjaśnia Tarczyński.

W trakcie prac ewidencyjnych  obiektu prowadzonych przez asystenta muzealnego Piotra Hertiga, wątpliwość wzbudziła miejscowość – Grudziądz. Postanowił spróbować zweryfikować miejsce wykonania zdjęcia kierując się miejscem stacjonowania pułku.

Z odpowiedzi od dr. Marcina Ochmana, kustosza z Działu Wojskowości Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie wynika, że 2. Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich po powrocie z wojny polsko-bolszewickiej został w 1921 roku rozlokowany w trzech miastach. W Bielsku znalazło się dowództwo pułku, 1 szwadron i kompania ciężkich karabinów maszynowych; do Pszczyny trafił 2 szwadron; do Bochni 3 i 4 szwadron.

W 1926 roku pułk przebazowano do Starogardu

Jeszcze więcej szczegółowych informacji podał Stanisław Michalski z Muzeum 2. Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich w Starogardzie Gdańskim.

Jak napisał, po zakończeniu służby granicznej w maju 1921 roku pułk większością sił przeszedł do Bielska. Zajął tam koszary kawaleryjskie przy ul. Bardowskiego 2, mieszczące prawie 500 ludzi i ponad 500 koni.

„Koszary znajdowały się w Bielsku, a nie w Białej, bo w tym rejonie granica miast nie biegła środkiem nurtu rzeki” – zaznaczył Stanisław Michalski.

Józef Domasik przynajmniej część służby wojskowej odbył właśnie w Bielsku. Bardzo prawdopodobne jest zatem, że w studiu fotograficznym w tym mieście postanowił się uwiecznić z kolegami. Nie świadczy to jednak o tym, że fotografia tam właśnie została wykonana.  

„Nie wiadomo, kim są trzej pozostali żołnierze ze zdjęcia, nie wiadomo także, gdzie i kiedy zostało wykonane” – dodaje Piotr Tarczyński.

Może ktoś z czytelników Faktów Oświęcim rozpozna któregoś z pozostałych mężczyzn? Wtedy odpowiedzi na inne pytania powinny być łatwiejsze i, być może, pozwolą na uzupełnienie wiedzy o losach mężczyzn uwiecznionych na fotografii.

Osoby, które mają jakąkolwiek wiedzę na temat osób na zdjęciu Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej prosi o kontakt telefoniczny pod numerem telefonu 33 447 40 84 lub pisząc na adres biuro@muzeumpamieci.pl