Ogród w Oświęcimiu. Historia Towy Berlinski

Towa urodziła się 106 lat temu w Oświęcimiu. Mieszka w Jerozolimie, a w rocznicę urodzin kobiety opowiadać o niej będzie Andrzej Niziołek.

Towa 

Urodziła się w Oświęcimiu jako Gusta Wolf, córka chasyda, właściciela sklepu z meblami Samuela Wolfa i Gizeli z domu Horowitz. Mieszkali przy ulicy Zaborskiej 13. Na początku lat 30. ubiegłego wieku przyszedł gospodarczy kryzys. Wolfowie stracili sklep i dom. Wyjechali do Krakowa, przenieśli się do Sosnowca.

W 1938 r., wraz z mężem Eliaszem, poprzez Włochy, nielegalnie dotarli do Palestyny. Niemal cała jej rodzina, która pozostała w Polsce, została zamordowana w KL Auschwitz.

W nowej ojczyźnie Towa rozwijała swoje artystyczne pasje. Uczęszczała do szkoły dramatycznej przy teatrze Habima w Tel Awiwie, występowała w teatrze Cameri, studiowała malarstwo w Paryżu i jerozolimskiej Akademii Sztuk Pięknych Becalel. 

Za swoją działalność artystyczną została uhonorowana szeregiem prestiżowych izraelskich nagród m.in. Mordechaj Isz Szalom za całokształt twórczości i znaczący udział w rozwoju sztuki (2000).

Towa mieszka w Jerozolimie i 19 kwietnia świętuje swoje 106. urodziny

„Tu, w tym miejscu wyrosłam. Na Podstawiu, jak nazywaliśmy tę część miasta, od stawów znajdujących się przy końcu ulicy Jagiellońskiej. Oświęcim był nieduży i chyba taki jak inne żydowsko-polskie sztetle, w których wszystko ze sobą jednocześnie współżyło i żyło obok. Wyrastałam na granicy miasta i wsi, wśród Polaków i Żydów, wsiąkając w jedno i drugie, przyjaźniąc się z jednymi i drugimi, czasem też ich nie lubiąc. Byłam na poły miejską, na poły wiejską dziewczyną, Żydówką i Polką, trochę dziką i nieposłuszną, ale wcale nie prostą” – cytat za: A. Niziołek, „Ogród w Oświęcimiu”, Poznań 2017.

 

 

Andrzej Niziołek 

Kulturoznawca, dziennikarz, redaktor, autor książek, od lat zajmujący się tematyką żydowską, zwłaszcza Żydów poznańskich. Autor m.in. książki-albumu „Fira. Poznańscy Żydzi. Opowieść o życiu”, (2014, wraz z Ksenią Kosakowską, strona internetowa www.fira1915.pl) i „Ogród w Oświęcimiu. Historia Towy Berlinski” (2017), a także autor wyboru i opracowania „Wspomnienia z trzech światów” Noacha Lasmana, geologa i pisarza (2019).

W 2000 roku pomysłodawca i współtwórca swego rodzaju „portretu własnego Wielkopolan” – wystawy oraz wydawnictwa „Zatrzymani w spojrzeniu. Wielkopolan album rodzinny – fotografie do roku 1919” (Muzeum Historii Miasta Poznania). 

Autor m.in. książek o życiu i twórczości poznańskich artystów: „Odkrywanie łopianu. O Stanisławie Mrowińskim” – malarzu, grafiku i karykaturzyście (2006, nagroda Przeglądu Nowości Wydawniczych „Książka Lata 2006”) oraz „Narysować siebie” – o rysowniku Andrzeju Jeziorkowskim (2011, niewydana).  Redaktor m.in. „Biblii dziennikarstwa” (wraz z Andrzejem Skworzem, 2010), książki Krzysztofa Millera „13 wojen i jedna” (Nagroda Warszawskiej Premiery Literackiej – Książka Kwietnia, 2013), czy Andrzeja Brzezieckiego „Tadeusz Mazowiecki. Biografia naszego premiera” (Nagroda im. Jerzego Turowicza, 2016). 

Obecnie redaguje biografię Andrzeja Wajdy.

Wydarzenie będzie transmitowane w poniedziałek 19 kwietnia o godz. 20 na profilu Oshpitzin oraz Café Bergson.

 

Najnowsze realizacje wideo