polecamy
Oświęcimskie Wieści z ratusza – FILM
Fakty z powiatu: Przegląd najważniejszych wydarzeń – FILM
Jan Durczak, poseł na Sejm II RP.
Projekt Sejmu Dzieci i Młodzieży nastawiony jest na propagowanie wiedzy o lokalnych posłach II Rzeczypospolitej, którzy w czasie II wojny światowej działali na rzecz kraju.
„Zadaniem uczestników jest upamiętnienie w sposób trwały losów i działalności rzeczonego posła” – wyjaśnia Łukasz Chwierut, który wraz z koleżanką Kamilą przygotował artykuł o Janie Durczaku, parlamentarzyście z Ustronia.
Projekt, w którym uczestniczą uczniowie Powiatowego Zespołu nr 11 Szkół Ogólnokształcących w Kętach, jest elementem rekrutacji do Sejmu Dzieci i Młodzieży.
Jan Durczak z Ustronia jest jedną z kluczowych postaci polskiej międzywojennej lewicy na Śląsku. Ten wieloletni, nieoceniony członek PPSD, mocno związany z Żywcem oraz Białą cieszył się ogromnym szacunkiem pośród robotników żywiecczyzny i działaczy PPS.
Był posłem na sejm ustawodawczy w latach 1919-1922, a działalności politycznej nie porzucił również po wybuchu drugiej wojny światowej. Kim był nasz lokalny bohater, o którym tak niewielu dziś pamięta? Czym zaskarbił sobie szacunek robotników i dlaczego, pomimo nominacji z ramienia PPS nie mógł zostać burmistrzem Białej? O tym wszystkim dowiedzą się państwo w poniższym artykule.
Urodził się 07 sierpnia 1884 roku w robotniczej rodzinie. Ukończył pięcioklasową szkołę ludową, a następnie odbył służbę w wojsku austriackim. Od 1910 roku pracował w fabryce śrub w Sporyszu (Żywiec). Ta fabryka miała duże znaczenie w jego życiu – powracał do niej wiele razy. Tam zaangażował się w działalność związku zawodowego metalowców i działał w PPSD (Polskiej Partii Socjalistyczno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego).
W trakcie pierwszej wojny światowej walczył w armii austriackiej jako kapral saperów, zwanych także pionierami. Po wojnie wrócił do Sporysza i w 1918 roku został przewodniczącym Komitetu Miejscowego PPSD oraz oddziału związku zawodowego metalowców.
W wyborach parlamentarnych 1919 roku uzyskał mandat posła, startując z listy PPSD w okręgu wyborczym nr 38 (Wadowice-Żywiec i pow. sądowy Kęty). W roku 1922 brał czynny udział w akcji podjętej przez związki zawodowe na rzecz obrony interesów robotników po redukcji dni pracy w fabryce śrub w Sporyszu. Przyniosło mu to niemałą popularność wśród robotników w całym powiecie żywieckim. W tym samym roku został przewodniczącym Komitetu Powiatowego PPS.
Mandat poselski sprawował do końca kadencji sejmu, do 28 listopada 1922 roku. Startował w kolejnych wyborach parlamentarnych, jednak nie uzyskał mandatu. Powrócił do Sporysza, do pracy na stanowisku majstra w fabryce śrub. Następnie został księgowym kasy chorych w Żywcu.
Po przewrocie majowym porzucił działalność w PPS aż do 1928 roku. Na konferencji okręgowej PPS w Białej (22 stycznia 1928) wszedł do Okręgowego Komitetu Robotniczego Śląska Cieszyńskiego. W 1928 roku kandydował do sejmu z listy PPS z niewielkim sukcesem – został zastępcą posła.
W październiku 1928 roku wybrano go prezesem Rady Klasowych Związków Zawodowych w Żywcu oraz ponownie przewodniczącym KP PPS. W 1929 roku, w skutek antysanacyjnych wystąpień Durczaka, ówczesny komisarz Kasy Chorych w Żywcu pozbawił go funkcji księgowego. W roku 1933 został przeniesiony do Kasy Chorych w Białej, gdzie pracował aż do wybuchu wojny.
